Enflasyon Neden Artar? Neden Dışa Bağımlıyız? Devletin Ekonomi Üzerindeki Rolü Ne Kadar? Halk Ekonomiye Etki Edebilir Mi?
Medya araştırmaları ve internet verilerine dayanan sonuçlara baktığımızda
Enflasyon Neden Artar? Neden Dışa Bağımlıyız? Devletin Döviz Üzerindeki Rolü Nedir? Halk Ekonomiye Etki Edebilir Mi?
gibi sorulara cevap arandığını görülmektedir. Bu makalede bu sorularla alakalı tespitlerle karşılaşacaksınız.Enflasyon Neydi? :
Paranın ürün/hizmet karşısında alım gücünün düşmesine enflasyon denir. Bu düşüş üretime, ithalata, ihracata, dövize, iç ve dış siyasete ve ülke istikrarı gibi etmenlere dayalıdır.
Peki Neler Oldu?
Türkiye; Suriye, İran, Rusya, Irak, Çin ve diğer ülkerin yanı sıra PKK/PYD/PDY gibi iç ve dış siyasetinde ABD'nin tam karşısında durarak güçlü bir yer edindi. Ülke yapısının sağlam ve bağımsız olduğunu tüm dünyaya hatırlattı. Tarih metinlerinde bolca göreceğiniz gibi dışarıdan direkt olarak müdahale edilemeyen ülkelere iç karışıklıkla müdahale edilir. Tam da bu noktada sinsi bir ekonomik silah olan dolar kullanıldı.
Çeşitli ambargo ve spekülasyonlarla dövizin kurunun aşırı yükselmesi sağlandı. Buna bağlı ham madde-enerji ve ithal ürünlerin doğal olarak fiyatı yükseldi. TCMB dövizdeki bu artışa müdahale etmek adına faiz artışına gitse de bu enflasyon olarak geri dönüş yaptı.
Zaten çoğu ürünü ithal ediyorduk ve dolara bağlı fiyat artışı ithal hazır ürünlerde ve yerli üretimde kullanılacak ham madde/ enerjide enflasyonu kötü yönde etkiliyordu. TCMB'nin faiz artışı yurt içi ürünleri de etkilemiş oldu. Fakat tüm ekonomik saldırılara karşı kur artışı bir seviyede durduruldu.
Devlet Döviz Kurunu Düşürmek İçin Ne Yapabilir?
Kur işlemlerinde devlet elinde bulunan (sabit kur) ve serbest piyasada bulunan (esnek kur) sitemi vardır. Ülkemizde esnek kur sistemi uygulanmaktadır. Bu durumda kısa vadede devlet, swap kısıtlamaları getirerek, faiz politikasını agresifleştirerek
ithalat politikalarına düzenleme getirerek, piyasadan ₺ çekip $ sürerek ve dolar mevduatlarının bozdurulmasına teşvik ederek müdehalade bulunabilir. Ancak bunlar kalıcı çözüm olmayacağı gibi başka sorunları da beraberinde getirir. Uzun vadede ise yerli kaynak kullanımı, yerli ürün, enerji, ham madde ve yerli hizmete teşvik edip yerli uygulamaları destekleyerek, halkın bilinçlenmesine ön ayak olarak, dış ticarette yerli para kullanımına geçerek müdahale edebilir.
Halk Ekonomiye Müdahale Edebilir Mi?
Kesinlikle evet. Halk, dövize yatırım yapmaktan vazgeçerse, alışverişte yurt içi ve yerli ürünleri tercih ederse, yurt içinde üretilmeyen ürünlerin ülke içinde üretilebilmesi için çaba ve emek gösterirse, yurt içi kaynaklarını yurt içinde kullanırsa hem kısa hemde uzun vadede ekonomiye müdahale eder. Bu sadece tüketiciler için değil üreticiler içinde geçerli noktalardır. Üretici ve pazarlayıcılar üretilen ürünleri haklı kazanç esasına göre fiyatlandırmalıdırlar.
Neden Dışa Bağımlıyız?
Bazı yerli ürünlerin fiyatı ithal edilen ürünlerin fiyatından daha yüksek olabiliyor. Bunu başka bir makalede ele alacağız.Bunun haricinde dışa bağlı olmamızın sebeplerinin başında, yerli üretecek bilgi ve birikime sahip olmamamız gelmekte. Yine bazı ithal ürünlerin yerli üretim ürünlerden ucuz olması o ürün hakkında AR-GE eğitim ve araştırmaları köreltmekte ve yerli üretimi baltalamaktadır. Buna zamanında kapanan uçak fabrikamızı örnek gösterelim.
Birbaşka sebep ise teknoloji. Ürün ile ilgili bilgi ve birikim yoksa ürünü üretecek teknolojinin sağlanmasından zaten bahsedilemez.
Üretim Kalitesi de dışa bağlılığı etkiler. Maalesef ülkemizde üretici ve sanayiciler hızlı paraya kavuşmak, daha çok satıp daha çok kazanmak, maliyetleri düşürüp daha fazla kar etmek ve kaliteli ham maddeye ulaşmakta uğraşmamak, personel eğitimi ve AR-GE masraflarından kaçınmak için kalitesiz ürünler piyasaya sürüyor. Tabi bu da ithal ama kaliteli ürünlere talebi artırıyor.
